"Nam Bộ là máu của máu Việt Nam, là thịt củathịt Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng chân lý ấy vẫn không baogiờ thay đổi".
HồChủ tịch đã trịnh trọng tuyên bố trước năm châu thế giới những lời đanh thépấy. Mà đó cũng là tình cảm của đồng bào Nam Bộ chúng ta. Thầy giáo Bảy nói đếnđây bỗng dừng lại chớp chớp mi mắt ngước nhìn lên lá cờ. Chung quanh im phăngphắc. Trong sự im lặng có thể nghe rõ cả tiếng đập trong tim người bên cạnh ấy,bất thình lình tiếng nức nở của một người đàn bà nào đó bỗng bật ra. Giọngnghẹn ngào cố nén trong cổ họng không thoát ra thành tiếng được nữa cứ ấm ứcbên trong lồng ngực. Mấy bà cụ già bên cạnh như bị lây theo, sụt sịt mũi và népsau lưng người khác, đưa ống tay áo lên quệt nước mắt. Ngọn cờ đỏ sao vàng đãbạc, cháy xám ở một chéo góc và rách thủng lỗ chỗ vì vết đạn, rung rung phậpphồng trong ánh lửa. Anh chiến sĩ vạm vỡ nhất được chọn trong đơn vị đứng thẳngngười, hai bàn tay to lớn cầm chặt cán cờ, giương lá quốc kỳ nghiêng về phíatrước. Tôi đứng một bên, một cậu nữa cũng trạc tuổi tôi đứng một bên. Hai chúliên lạc mới sung vào đơn vị đều cao chưa tới vai anh du kích cầm cờ đứng giữa.Sau lưng chúng tôi, các anh lớn dàn đội hình trung đội hàng ngang, hướng mặttheo lá cờ. Đồng bào đến dự buổi lễ tuyên thệ của trung đội du kích địa phươngđứng thành một vòng bán nguyệt, trên bãi cỏ rộng giữa một khu rừng gần bờ sông.Tía nuôi tôi và một số người có con em trong hàng được xếp đứng ở một chỗ danhdự: cạnh đống lửa đốt giữa sân, bên chiếc bàn thờ Tổ quốc kết bằng những bông hoarừng đỏ, giữa đặt khung ảnh Hồ Chủ Tịch...
Buổilễ bắt đầu từ chập tối. Sau khi chào cờ, hát quốc ca, đồng chí ủy viên quân sựhuyện Cà Mau thay mặt huyện ủy nói về sự quan trọng cấp bách phải thành lậptrung đội du kích địa phương, rồi đại biểu các đoàn thể nhân dân đứng ra phátbiểu ý kiến xong, thầy giáo Bảy nhân danh là người trong ban đỡ đầu du kích củaxã đứng ra có mấy lời chung với anh em trong đơn vị và đồng bào. Thầy nói vềtội ác của thực dân xâm lược Pháp, cụ thể là bọn giặc chiếm đóng Năm Căn đãgiết chóc, bắt bớ và gây nên bao nhiêu tai họa cho đồng bào... Giọng rõ ràng,khúc chiết, thầy nói đến đâu dẫn ra sự việc chứng minh đến đấy. Vì sao ta phảikháng chiến chống Pháp? Lực lượng quân đội chúng mạnh hơn ta, nhưng ta nhấtđịnh đánh thắng chúng. Vì sao? Sự có mặt và hoạt động của anh em du kích trongxã này là một cái tát vả vào mặt tên tướng Lơ-cờ-lét huênh hoang khoác lác...Thầy nói không vội vàng hấp tấp, không la ó gào thét; đó là thái độ trầm tĩnhvà cương nghị của người tự tin vào lời mình nói, tin ở sự tất thắng của chínhnghĩa. Nhờ vậy mà thầy đã hoàn toàn thuyết phục tất cả quần chúng đứng nghe.Thầy nói về mưu mô thâm độc của đế quốc Pháp: chúng đã phản bội hiệp định sơ bộmồng 6 tháng 3, phản bội tạm ước tháng 9, đã nổ súng bắn vào quân đội ta ở BắcBộ như thế nào; thầy nói về bọn tay sai thành lập Nam Kỳ tự trị, chủ trươngthuyết phân ly, đã thất bại thảm hại như thế nào, và giờ đây chúng đang khuachiêng gióng trống rùm beng, bày trò độc lập thống nhất giả hiệu như thế nào...Bao nhiêu người chết, nhà cháy, bao nhiêu xương máu đồng bào ta đã đổ ra! Quyếtkhông thể để bọn chúng đặt lại ách thống trị lên đầu lên cổ dân tộc ta một lầnnữa... Ngọn lửa căm thù trong lòng người nghe được lần lần khơi dậy, mỗi lúcmột thêm bùng cháy mãnh liệt. Nhiều lúc tiếng vỗ tay, tiếng hò hét, tiếngnguyền rủa bọn giặc Pháp và tay sai cứ vang lên rất lâu. Nhưng khi thầy nói vềtấm lòng Hồ Chủ tịch, tấm lòng nhân dân miền Bắc hằng ngày hướng về Nam Bộ, thìbầu không khí chung quanh bỗng trở nên nghiêm trang lạ lùng. ánh lửa rừng rựcsoi sáng một vùng sân cỏ rộng.
Cảtrung đội du kích chúng tôi đứng nghiêm dưới cờ, hướng về chân dung Hồ Chủtịch, và đồng bào cũng đứng thẳng người, tất cả như nín thở hướng về Cha giàdân tộc kính yêu. Tiếng nức nở bật lên đột ngột vừa rồi đã làm cho bầu khôngkhí thiêng liêng lập tức bị xáo động. Tôi đứng nghiêm, nén thở nghe tim đập rộnrã trong lồng ngực bé nhỏ của mình đang ưỡn tới. Tất cả chung quanh tôi nhưchìm vào trong ánh sáng đỏ của ngọn lửa cháy rừng rực. Chỉ còn nghe tiếng củinổ lép bép, và xa lắm tiếng sóng trùng dương dào dạt xô bờ vọng qua những khurừng rậm. Dòng sông Cửa Lớn ầm ầm cuộn sóng và rừng đêm như cựa mình nhổm dậykhi nghe tiếng nức nở bật lên. Không biết có phải là hồn dân tộc đang hiện vềtrong lá cờ ám khói lửa đạn chiến trường và trong đôi mắt Bác Hồ đăm đăm nhìnđàn con đang tập họp trên mảnh đất xa xôi cuối cùng Tổ quốc đây chăng? Tôi đưacánh tay lên chùi nước mắt, hình ảnh đồng bào hướng về lá quốc kỳ và bức chândung Hồ Chủ tịch lòa nhòa trước mắt tôi. Những giọt lệ tủi thân đôi chút, nhưngxiết bao ấm áp sướng vui của đàn con khi gặp lại Mẹ yêu vời vợi cách xa, làmcho những bóng người vây quanh ngọn lửa như bé lại, mềm đi trong giây phút vàsau đó tức khắc vụt cao lớn lên và cứng rắn hẳn ra.
Giữa lúc mọi người đang đứng trầm ngâm yênlặng, bỗng tía nuôi tôi dặng hắng một tiếng lớn. Tôi khẽ liếc mắt nhìn ông. Bàntay tía nuôi tôi đang run run vuốt lại nếp áo, và đôi mắt ông cũng vừa liếcnhìn sang tôi. Vụt một cái, ông đã bước ra giữa sân cỏ. Ai nấy đều ngạc nhiên,hướng mắt nhìn theo tía nuôi tôi. Ông như không biết có mọi người chung quanh,đường hoàng bước đến trước bàn thờ Tổ quốc đứng nghiêm người, chắp tay cúi đầuxá ba xá. ông lại dặng hắng một tiếng lớn, ngước lên nói to:
- Kínhthưa ban chỉ huy cùng tất cả bà con đồng bào! Tôi là Nguyễn Văn Hai, năm naysáu mươi mốt tuổi... tuy quê mùa dốt nát, nhưng cũng mạo muội xin phép được tỏbày chút ý kiến mọn...
"Trờiơi, ông già mình ổng làm gì vậy kìa?" Tôi cảm thấy hơi bực mình và lo lắngnhìn theo tía nuôi tôi... ông ủy viên quân sự thay mặt huyện ủy đến dự buổi lễtuyên thệ, các ông ủy ban xã và thầy giáo Bảy đều sửa bộ nghiêm trang, cùngquay về phía tía nuôi tôi. Còn chú Huỳnh Tấn, trung đội trưởng chỉ huy đơn vịđang đứng bên đội hình trung đội dàn ngang, cũng giật mình vội vã chạy ra đứngnghiêm trước mặt tía nuôi tôi.
- CháuNguyễn Văn An năm nay mười lăm tuổi, được vinh dự đứng dưới cờ hôm nay... Tuynó là con nuôi tôi...
Tíanuôi tôi vừa nói vừa ngập ngừng đưa tay trỏ vào tôi. "Trời đất quỷ thầnơi, ông già mình hồi chiều đưa mình đến đơn vị, ổng có uống chén rượu nào đâu? Ổngngẫu hứng kiểu gì lạ vậy? Có ai tra khảo đâu mà ổng khai ra những chuyện con đẻcon nuôi làm chi hỡi trời?" Tôi tự nghĩ như vậy. Tía nuôi tôi vừa trỏ vàotôi, vừa nhìn vào mắt tôi cách rất tự hào. Rõ ràng đôi mắt ông như muốn hỏi: “Sao,tía mở đầu như vậy con nghe có được không?" Tôi đứng nghiêm người, khôngnhúc nhích. Bộ quần áo bà ba đen má nuôi tôi vừa khâu cho tôi lại rộng quá khổ,cứ lùng nhà lùng nhùng, làm tôi càng thẹn thùng khó chịu. Một con muỗi lá totướng cứ vo ve bay vờn trước mắt tôi và đáp vào bên má trái đốt đau nhói. Tôinheo mắt mấy cái, động đậy bắp thịt má để đuổi nó nhưng nó vẫn không chịu bay.Tôi cảm thấy một cách rất rő rệt rằng con muỗi chết tiệt đang vo vo chân trướcthỏa thuê cong đít lên chọc sâu cái kim vào gò má tôi. "Được, cứ cho màytha hồ đốt. Mày cứ bám đấy cho đến khi xong phần kết thúc buổi lễ nhá!" Mồhôi trên trán tôi rịn ra và từ từ lăn xuống, các bắp thịt ở má đang bắt đầu phảnứng, rung rung giật lia lịa mấy cái. Nghe có tiếng thì thào của vài người trongđám đồng bào đứng bên phía trái tôi. Một người nói nho nhỏ:
- Coithằng bé sắp khóc rồi đấy!
- Khócđâu mà khóc! Con muỗi đốt má nó đấy!
Rõràng là tiếng ông già đốn củi cãi lại. Tía nuôi tôi cứ nhìn vào mặt tôi. Có lẽông đã trông thấy con muỗi lá quái quỷ này rồi. Và hình như những tiếng thìthào vừa rồi cũng đã lọt vào tai ông, động viên ông thêm hay sao ấy! Tía nuôitôi liếc nhanh về chỗ vừa phát ra tiếng cãi nhau, và không nói không rằng gì,cứ tự nhiên như ở nhà, ông bước đến đưa bàn tay vỗ "chách" lên gò mátôi, rồi bóc con muỗi ra cầm nó vo vo vào hai đầu ngón tay, đoạn búng xuốngđất. Tiếng cười nổ ra xung quanh, khiến cho tôi có cảm giác như hai chân sắpkhuỵu xuống. Chú Huỳnh Tấn đường đường là một trung đội trưởng chỉ huy đơn vị,trong tư thế đứng nghiêm trước hàng quân mà cũng không nén được. Hai vai chú cứrung rung, mặt đỏ dừ lên và cái miệng chú cố mím lại càng chằng ra động đậy haibên khóe mép. Ông ủy viên quân sự thay mặt huyện ủy, thầy giáo Bảy cũng mỉmcười. Tai tôi váng lên vì tiếng cười, tiếng nói râm ran dậy lên chung quanh.Tôi càng cố đứng nghiêm thì tiếng cười càng lớn hơn. Cả tía nuôi tôi cũng cườicười nhìn tôi. Trật tự của buổi lễ không còn giữ được nữa. Thầy giáo Bảy phảiđưa tay lên khoát khoát ra hiệu cho đồng bào im lặng, mà vẫn còn nghe tiếngcười rúc rích mãi. Tía nuôi tôi lại dặng hắng một tiếng lớn. Có lẽ ông lúngtúng không biết nên tiếp tục nói như thế nào cho ra cung cách một người đứng phátbiểu trước buổi lễ đông người.
- Kínhthưa ban chỉ huy... cùng tất cả bà con đồng bào! Thằng cháu An đây, tuy nó làcon nuôi... nhưng vợ chồng tôi còn quý nó hơn con ruột. Sở dĩ tôi nói thế, làvì ngẫm ra cũng có nhiều người thích bạn bè hơn thích anh em ruột. Anh em ruộtcó quan hệ tình cảm riêng của người cùng cha mẹ sinh ra, cùng chung một dòngmáu. Nhưng tính tình không giống nhau thì quan hệ với nhau vẫn không thích bằngbạn bè.
-Đúng lắm! Ông già nói đúng lắm! Nói tiếp nghe đi, ông già!
Một người nào đó trong đám đông cổ vũ to lên.
- Conruột cũng vậy. Sinh con ai dễ sinh lòng. Lỡ đẻ ra một thằng con ngỗ nghịch,trái khoáy, không giống mình thì sao? Thằng cháu An đây... bé thế, nhưng nó làmột thằng bé thông minh, gan dạ. Trong những cơn thập tử nhất sinh, một mìnhtôi chiến đấu với kẻ thù, nó vẫn mò theo, không hề rời tôi một bước... Naytrước lời kêu gọi của Tổ quốc lâm nguy, nó xin theo các anh ra trận tiền giếtgiặc, vợ chồng tôi dù thương yêu nó đến mấy cũng phải dứt ruột để cho nó theocác anh...
Tíanuôi tôi khẽ dặng hắng mấy tiếng trong cổ. Ông đứng nuốt nước bọt một lúc rồibước đến bên chú Huỳnh Tấn, thấp giọng:
- ChúTư! Chú có thể tin rằng nó là một thằng bé thông minh và can đảm. Chính vì vậymà chú đã tiến dẫn nó vào hàng ngũ. Nhưng dẫu sao thì nó cũng hãy còn ăn chưano lo chưa tới. Vợ chồng tôi chỉ mong nó được các anh đây uốn nắn cho nó nênngười, cho nó biết trung với nước hiếu với dân như lời Cụ Hồ hằng dạy bảo. Nếunhư các anh có bảo ban điều gì mà nó không nghe thì xin chú cứ kỷ luật sắt giùmnó cho tôi. Sao chú Tư? Chú có thể hứa với tôi như thế được không? Khichú Huỳnh Tấn nghe tía nuôi tôi bảo chú "cứ kỷ luật sắt" tôi thì tôithấy chú có hơi cười mủm mỉm, liếc nhìn tôi. Dường như chú muốn nói: “Đấy, tíamày dặn tao như thế, mày nghe chưa?" Nhưng khi tía nuôi tôi hỏi chú có hứavới ông như thế được không, giọng tía nuôi tôi nói nghe sao mà khẩn thiết, vừaxúc động mà cũng đượm đầy lo âu, thì cái cười mủm mỉm trên môi chú vụt bay mất.Chú ngẩng mặt quay nhìn vào trung đội, rồi trang trọng nhìn vào tía nuôi tôi:
- Thaymặt toàn thể anh em chiến sĩ trong đơn vị, nhân danh trung đội trưởng trung độidu kích địa phương Cà Mau, tôi xin hứa với bác như thế!
-Ờ, như vậy là vợ chồng tôi an tâm rồi!
Tíanuôi tôi khẽ nghiêng đầu, nói lắp bắp. Đoạn ông quay lưng bước mấy bước đến bênbàn thờ Tổ quốc. Tôi tưởng ông xá ảnh Bác Hồ rồi lui ra. Không ngờ ông lại cúichào ông ủy viên quân sự và thầy giáo Bảy cùng các đại biểu dân, quân, chính,rồi ngẩng lên nhìn ra đám đồng bào dự lễ, cất giọng run run:
- Contôi được các đồng chí dắt dẫn đứng vào hàng ngũ, đó là điều hết sức vinh dự chogia đình tôi. Vợ chồng tôi già rồi, không theo kịp anh em bộ đội, anh em dukích để cầm súng giết giặc. Trước giờ phút con tôi theo các anh lên đường, tôixin gởi nó con dao này...
Tíanuôi tôi nói đến đây, bàn tay ông từ từ vén vạt áo rút con dao găm sáng quắctrong chiếc túi da beo ra, cầm con dao đưa lên.
- Hoanhô ông già! Hoan hô!
- Chanào con nấy. Thật là xứng đáng một ông già!
- Hoanhô bác Hai!
- Hoanhô ông già đi, anh em! Một, hai, ba. Hoan hô! Hoan hô! Hoan hô... ô...ô!
Tiếng vỗ tay và tiếng hoan hô vang dậy chungquanh. Các vị chủ tọa buổi lễ cũng vỗ tay và la hoan hô một lúc lâu. Tía nuôitôi cầm con dao soi vào ánh lửa đang rừng rực cháy đỏ, thần mặt nhìn món vũ khítùy thân của mình một lúc, dặng hắng nói tiếp:
- Con dao này lúc nào cũng dính trong taytôi. Lưu lạc khắp xứ, trong những cơn thập tử nhất sinh, nó đã cứu tôi baonhiêu lần thoát chết. Gia đình, vợ con, còn có khi vì sinh kế, tôi phải tạm rờixa vài ba tháng, một đôi năm, chứ con dao này chưa hề xa tôi một chút nào.
Đôi mắt tía nuôi tôi sáng lên. ông cầm condao lật qua lật lại. Tất cả dĩ vãng của một cuộc đời phiêu bạt, luôn luôn phảivật lộn với cái chết để tìm lấy miếng sống, như đang bừng bừng sống dậy trênlưỡi thép sáng chói. Rồi tía nuôi tôi ngước nhìn tôi, nói bằng một giọng rắnrỏi:
- Ngày trước, tía đánh rơi nó. Con đã nhặtđược. Âu cũng là "duyên nợ" của con. Số nó thuộc về con từ buổi ấy.Hôm nay tía giao nó lại cho con. Coi như lúc nào cũng có tía bên cạnh con. Khágiữ lấy!
Tía nuôi tôi cầm con dao run run đưa cho tôi.Lần đầu tiên tôi mới đứng nghiêm dưới cờ của một buổi lễ tuyên thệ có tính chấtthiêng liêng như đêm nay. Sự việc diễn ra đột ngột quá, không ai lường trướcđược. Tôi lúng túng chưa biết phải nên như thế nào, thì chú Huỳnh Tấn đã hấthàm ra hiệu như bảo tôi: “Cầm lấy đi! Sao cứ đứng đực ra mà nhìn vậy?"
Sau lưng tôi, các anh trong hàng ngũ cũng thìthào: “Bước ra đi! Bước ra! Cầm lấy!". Tôi bước tới ba bước, đỡ con daotrên tay tía nuôi tôi. Bỗng thấy chú Huỳnh Tấn rập chân hướng vào trung đội hô"nghiêm" một tiếng lớn. Rồi chú ngước mắt lên hô to:
- Hy sinh tất cả vì Tổ quốc Việt Nam! Thề chiếnđấu đến giọt máu cuối cùng, dù đầu rơi máu chảy cũng không lùi bước!
- Xin thề!
Toàn trung đội du kích chúng tôi cùng vungthẳng nắm tay lên trời và hô rập "xin thề" vang vang như một tiếngsét. Hồi âm từ những khu rừng tối mênh mông vọng lại hai tiếng "xinthề", như tiếng hưởng ứng của hàng nghìn, hàng vạn chiến sĩ du kích đứngdày đặc trong đêm, cùng vung thẳng cánh tay lên hô theo chúng tôi. Tai tôi ùđi, không còn nghe rõ những khẩu hiệu của người chỉ huy đơn vị mình thét lênsau đó. Mắt tôi chỉ còn thấy đầu người lô nhô và những cánh tay vung lên hạxuống, vung lên hạ xuống cùng với những tiếng "xin thề"... "xinthề"... nổi lên.
Tôi bồi hồi nhớ lại lúc má nuôi tôi trao chotôi bộ quần áo mới, bà đợi tôi mặc xong, đứng ngắm nghía một lát, vuốt lại từngnếp áo sột soạt còn nguyên mùi hồ, mỉm cười: “Có hơi rộng đấy. Nhưng má đã ướctính sang năm con cao lớn lên, thì mặc sẽ vừa vặn lắm!" Rồi má nuôi tôilim dim đôi mắt, quay nghiêng mặt đi... ừ, thằng Cò ốm. Một trận sốt thương hànđã quật nó nằm liệt giường hơn tháng nay, mới ngồi dậy ăn được bát cháo. Nókhông đến tiễn chân tôi được, cũng đành. Nhưng còn má nuôi tôi? "Má màylấy cớ phải ở nhà trông nom cho thằng Cò. Tao biết bả không chịu nổi phút bịnrịn lúc chia tay đấy thôi!" Tía nuôi tôi cười cười vỗ vào lưng tôi, thânmật nói bằng giọng đầm ấm xiết bao... Thầy giáo Bảy và ông ủy viên quân sự thaymặt huyện ủy đã bước ra nói mấy lời kết thúc và trân trọng cám ơn đồng bào. Đãnghe lệnh cử hành quốc ca. Không biết tôi đang gào lên hay tôi đang hát nữa? Vàtôi cũng không biết có phải tôi đang hát, hay những tiếng hát chung quanh trànvào người tôi, rồi lại từ trong người tôi ngân bổng dội ra chung quanh? Tại saochung quanh tôi bỗng dưng mờ đi như trông qua một làn kính ướt nước như thế?
- Chào cờ... ờ... ờ! Chào!
Tôi ngẩng mặt lên, nhìn thẳng vào lá cờ Tổquốc mới tinh khôi treo trên đầu cột cao chót vót giữa sân lễ, đang được mộtbác già trong đơn vị trân trọng cầm mối dây đưa dần xuống. Một cảm giác lạ lùngvụt xâm chiếm đầu óc tôi: không phải lá cờ đang từ từ hạ xuống, mà chính nhữngngười đứng trên sân lễ giữa rừng đước Cà Mau đây, tất cả đang từ từ bay lên,mỗi phút một gần màu đỏ của lá cờ. Bao nhiêu lo buồn, tủi cực, bao nhiêu cămthù, nhớ thương và hy vọng cùng dồn dập đến cả trong tôi trong giờ phút này.Tôi chớp chớp mi mắt nhìn lên lá cờ, để cho những giọt nước mắt vui sướng vànóng hôi hổi tự do lăn rơi trên đôi gò má nóng bỏng. Toàn thể các chiến sĩ dukích của trung đội địa phương đã tập hợp dưới bóng những cây đước cổ thụ bên bờsông vào lúc trời sắp rạng. Anh em chia thành từng tổ ba người, xuống nhữngchiếc thuyền nhẹ hai chèo, do các cụ già và các ông thợ đốn củi xung phong chèođưa chúng tôi đến một địa điểm khác. Từ chỗ đó, trung đội du kích sẽ lên bộ đivào vùng hoạt động mới trong huyện. Sau buổi lễ, tía nuôi tôi đã có ý định theothuyền đưa tôi đi. Nhưng khi ra đến bờ sông, tía nuôi tôi ngần ngừ nhìn tôi mộtlúc, rồi lắc đầu bảo: “Thôi, tía bận lắm. Con cứ đi với các anh các chú củacon!". Đoạn tía nuôi tôi vỗ vào vai tôi một cái thật mạnh: “Cố gắng, nghecon!". Tiểu đội 1 đã đi rồi. Tiểu đội 2 cũng đã xuống thuyền sắp sửa rờibến. Các anh trong tiểu đội 3 của tôi cũng đã đeo ba-lô lên vai, lích kích mangsúng đứng vào hàng. Tía nuôi tôi cài lại cúc cổ cho tôi, miệng lắp bắp:
- Cố gắng nghe con! Cố gắng nghe con!
Ông hấp tấp móc một dúm thuốc nhồi vào tẩu,xoẹt bật lửa đốt đuốc, bập bập hít mãi. Bỗng nghe con Luốc sủa oang oang. Tôivừa quay mặt lại thì con chó trung thành đã lao đến, dựng đứng hai chân saulên, chồm chồm vào tôi, vẫy đuôi rít lên những tiếng kêu mừng rỡ. Má nuôi tôichạy tới, thở hổn hển:
- Thằng An đấy à? Tao chỉ lo tới đây thì màyđã đi mất rồi! Khổ quá, có mỗi cái lược chải tóc mà mày cũng quên! Thấy còngiắt bên vách, tao vội cầm chạy đem ra đây. Nghe bà Tám đi dự lễ về, bảo chúngmày còn ở đây...
- Hừ! Cứ làm như thằng bé mình nó còn connít... Bà cầm gói gì trong tay vậy?
Tía nuôi tôi hỏi bằnggiọng có hơi khó chịu.
- Gói ruốc thịt nai! - Má nuôi tôi cười, nụcười không tự nhiên làm cho gương mặt bà như mếu
- Thằng Cò nó không chịu ăn. Nó bảo đem racho thằng An.
Mặc kệ tía nuôi tôi nhìn bà bằng cặp mắt sốtruột, má nuôi tôi cứ cầm lược chải chải món tóc lòa xòa trước trán tôi thànhnếp xuôi ra sau, đoạn bà nhét lược vào túi áo trên ngực tôi. Bà thong thả gỡchiếc ba-lô trên vai tôi, tháo ra, đặt gói ruốc vào. Bàn tay gầy gò của má nuôitôi lật lật mớ quần áo đã xếp thẳng nếp trong ba-lô, lôi ra chiếc áo cũ kẹp vàonách, rồi vội vã buộc ba-lô lại vuốt vuốt đeo lên vai cho tôi:
- Cái áo này còn sờn mấy chỗ sau lưng, để mámạng lại. Rồi có anh em nào đến chỗ con ở, má sẽ gởi theo!
Tía nuôi tôi nhấc tẩu ra khỏi miệng, thở mộthơi khói thuốc lá đặc sệt, dim mắt ngó má nuôi tôi:
- Sao mấy hôm trước, bà không mạng cho nó?Mạng hay vá gì đó thì tùy bà. Nhưng đừng có học cái kiểu của các bà già xưa,mỗi lần nhớ thằng bé lại bỏ cái áo của nó vào nồi rang để nó "nóng lòngsốt ruột" mà xin về thăm nhà thì không được đâu!
Ông cứ nói vậy...
Một luồng gió sớm từ biển thổi vào, mang theohơi mát lạnh của đại dương và mùi thơm sực nức của những bông hoa rừng vừa nở,làm gợn lên trên mặt sông những ánh đỏ của bình minh đang nhuộm hồng mặt nước.Tôi cúi đầu chào tía nuôi tôi, chào má nuôi tôi, gởi lời chúc thằng Cò maumạnh, rồi xốc lại con dao găm và quả lựu đạn đeo bên thắt lưng, rướn người nhảyphóc xuống thuyền.
HồChủ tịch đã trịnh trọng tuyên bố trước năm châu thế giới những lời đanh thépấy. Mà đó cũng là tình cảm của đồng bào Nam Bộ chúng ta. Thầy giáo Bảy nói đếnđây bỗng dừng lại chớp chớp mi mắt ngước nhìn lên lá cờ. Chung quanh im phăngphắc. Trong sự im lặng có thể nghe rõ cả tiếng đập trong tim người bên cạnh ấy,bất thình lình tiếng nức nở của một người đàn bà nào đó bỗng bật ra. Giọngnghẹn ngào cố nén trong cổ họng không thoát ra thành tiếng được nữa cứ ấm ứcbên trong lồng ngực. Mấy bà cụ già bên cạnh như bị lây theo, sụt sịt mũi và népsau lưng người khác, đưa ống tay áo lên quệt nước mắt. Ngọn cờ đỏ sao vàng đãbạc, cháy xám ở một chéo góc và rách thủng lỗ chỗ vì vết đạn, rung rung phậpphồng trong ánh lửa. Anh chiến sĩ vạm vỡ nhất được chọn trong đơn vị đứng thẳngngười, hai bàn tay to lớn cầm chặt cán cờ, giương lá quốc kỳ nghiêng về phíatrước. Tôi đứng một bên, một cậu nữa cũng trạc tuổi tôi đứng một bên. Hai chúliên lạc mới sung vào đơn vị đều cao chưa tới vai anh du kích cầm cờ đứng giữa.Sau lưng chúng tôi, các anh lớn dàn đội hình trung đội hàng ngang, hướng mặttheo lá cờ. Đồng bào đến dự buổi lễ tuyên thệ của trung đội du kích địa phươngđứng thành một vòng bán nguyệt, trên bãi cỏ rộng giữa một khu rừng gần bờ sông.Tía nuôi tôi và một số người có con em trong hàng được xếp đứng ở một chỗ danhdự: cạnh đống lửa đốt giữa sân, bên chiếc bàn thờ Tổ quốc kết bằng những bông hoarừng đỏ, giữa đặt khung ảnh Hồ Chủ Tịch...
Buổilễ bắt đầu từ chập tối. Sau khi chào cờ, hát quốc ca, đồng chí ủy viên quân sựhuyện Cà Mau thay mặt huyện ủy nói về sự quan trọng cấp bách phải thành lậptrung đội du kích địa phương, rồi đại biểu các đoàn thể nhân dân đứng ra phátbiểu ý kiến xong, thầy giáo Bảy nhân danh là người trong ban đỡ đầu du kích củaxã đứng ra có mấy lời chung với anh em trong đơn vị và đồng bào. Thầy nói vềtội ác của thực dân xâm lược Pháp, cụ thể là bọn giặc chiếm đóng Năm Căn đãgiết chóc, bắt bớ và gây nên bao nhiêu tai họa cho đồng bào... Giọng rõ ràng,khúc chiết, thầy nói đến đâu dẫn ra sự việc chứng minh đến đấy. Vì sao ta phảikháng chiến chống Pháp? Lực lượng quân đội chúng mạnh hơn ta, nhưng ta nhấtđịnh đánh thắng chúng. Vì sao? Sự có mặt và hoạt động của anh em du kích trongxã này là một cái tát vả vào mặt tên tướng Lơ-cờ-lét huênh hoang khoác lác...Thầy nói không vội vàng hấp tấp, không la ó gào thét; đó là thái độ trầm tĩnhvà cương nghị của người tự tin vào lời mình nói, tin ở sự tất thắng của chínhnghĩa. Nhờ vậy mà thầy đã hoàn toàn thuyết phục tất cả quần chúng đứng nghe.Thầy nói về mưu mô thâm độc của đế quốc Pháp: chúng đã phản bội hiệp định sơ bộmồng 6 tháng 3, phản bội tạm ước tháng 9, đã nổ súng bắn vào quân đội ta ở BắcBộ như thế nào; thầy nói về bọn tay sai thành lập Nam Kỳ tự trị, chủ trươngthuyết phân ly, đã thất bại thảm hại như thế nào, và giờ đây chúng đang khuachiêng gióng trống rùm beng, bày trò độc lập thống nhất giả hiệu như thế nào...Bao nhiêu người chết, nhà cháy, bao nhiêu xương máu đồng bào ta đã đổ ra! Quyếtkhông thể để bọn chúng đặt lại ách thống trị lên đầu lên cổ dân tộc ta một lầnnữa... Ngọn lửa căm thù trong lòng người nghe được lần lần khơi dậy, mỗi lúcmột thêm bùng cháy mãnh liệt. Nhiều lúc tiếng vỗ tay, tiếng hò hét, tiếngnguyền rủa bọn giặc Pháp và tay sai cứ vang lên rất lâu. Nhưng khi thầy nói vềtấm lòng Hồ Chủ tịch, tấm lòng nhân dân miền Bắc hằng ngày hướng về Nam Bộ, thìbầu không khí chung quanh bỗng trở nên nghiêm trang lạ lùng. ánh lửa rừng rựcsoi sáng một vùng sân cỏ rộng.
Cảtrung đội du kích chúng tôi đứng nghiêm dưới cờ, hướng về chân dung Hồ Chủtịch, và đồng bào cũng đứng thẳng người, tất cả như nín thở hướng về Cha giàdân tộc kính yêu. Tiếng nức nở bật lên đột ngột vừa rồi đã làm cho bầu khôngkhí thiêng liêng lập tức bị xáo động. Tôi đứng nghiêm, nén thở nghe tim đập rộnrã trong lồng ngực bé nhỏ của mình đang ưỡn tới. Tất cả chung quanh tôi nhưchìm vào trong ánh sáng đỏ của ngọn lửa cháy rừng rực. Chỉ còn nghe tiếng củinổ lép bép, và xa lắm tiếng sóng trùng dương dào dạt xô bờ vọng qua những khurừng rậm. Dòng sông Cửa Lớn ầm ầm cuộn sóng và rừng đêm như cựa mình nhổm dậykhi nghe tiếng nức nở bật lên. Không biết có phải là hồn dân tộc đang hiện vềtrong lá cờ ám khói lửa đạn chiến trường và trong đôi mắt Bác Hồ đăm đăm nhìnđàn con đang tập họp trên mảnh đất xa xôi cuối cùng Tổ quốc đây chăng? Tôi đưacánh tay lên chùi nước mắt, hình ảnh đồng bào hướng về lá quốc kỳ và bức chândung Hồ Chủ tịch lòa nhòa trước mắt tôi. Những giọt lệ tủi thân đôi chút, nhưngxiết bao ấm áp sướng vui của đàn con khi gặp lại Mẹ yêu vời vợi cách xa, làmcho những bóng người vây quanh ngọn lửa như bé lại, mềm đi trong giây phút vàsau đó tức khắc vụt cao lớn lên và cứng rắn hẳn ra.
Giữa lúc mọi người đang đứng trầm ngâm yênlặng, bỗng tía nuôi tôi dặng hắng một tiếng lớn. Tôi khẽ liếc mắt nhìn ông. Bàntay tía nuôi tôi đang run run vuốt lại nếp áo, và đôi mắt ông cũng vừa liếcnhìn sang tôi. Vụt một cái, ông đã bước ra giữa sân cỏ. Ai nấy đều ngạc nhiên,hướng mắt nhìn theo tía nuôi tôi. Ông như không biết có mọi người chung quanh,đường hoàng bước đến trước bàn thờ Tổ quốc đứng nghiêm người, chắp tay cúi đầuxá ba xá. ông lại dặng hắng một tiếng lớn, ngước lên nói to:
- Kínhthưa ban chỉ huy cùng tất cả bà con đồng bào! Tôi là Nguyễn Văn Hai, năm naysáu mươi mốt tuổi... tuy quê mùa dốt nát, nhưng cũng mạo muội xin phép được tỏbày chút ý kiến mọn...
"Trờiơi, ông già mình ổng làm gì vậy kìa?" Tôi cảm thấy hơi bực mình và lo lắngnhìn theo tía nuôi tôi... ông ủy viên quân sự thay mặt huyện ủy đến dự buổi lễtuyên thệ, các ông ủy ban xã và thầy giáo Bảy đều sửa bộ nghiêm trang, cùngquay về phía tía nuôi tôi. Còn chú Huỳnh Tấn, trung đội trưởng chỉ huy đơn vịđang đứng bên đội hình trung đội dàn ngang, cũng giật mình vội vã chạy ra đứngnghiêm trước mặt tía nuôi tôi.
- CháuNguyễn Văn An năm nay mười lăm tuổi, được vinh dự đứng dưới cờ hôm nay... Tuynó là con nuôi tôi...
Tíanuôi tôi vừa nói vừa ngập ngừng đưa tay trỏ vào tôi. "Trời đất quỷ thầnơi, ông già mình hồi chiều đưa mình đến đơn vị, ổng có uống chén rượu nào đâu? Ổngngẫu hứng kiểu gì lạ vậy? Có ai tra khảo đâu mà ổng khai ra những chuyện con đẻcon nuôi làm chi hỡi trời?" Tôi tự nghĩ như vậy. Tía nuôi tôi vừa trỏ vàotôi, vừa nhìn vào mắt tôi cách rất tự hào. Rõ ràng đôi mắt ông như muốn hỏi: “Sao,tía mở đầu như vậy con nghe có được không?" Tôi đứng nghiêm người, khôngnhúc nhích. Bộ quần áo bà ba đen má nuôi tôi vừa khâu cho tôi lại rộng quá khổ,cứ lùng nhà lùng nhùng, làm tôi càng thẹn thùng khó chịu. Một con muỗi lá totướng cứ vo ve bay vờn trước mắt tôi và đáp vào bên má trái đốt đau nhói. Tôinheo mắt mấy cái, động đậy bắp thịt má để đuổi nó nhưng nó vẫn không chịu bay.Tôi cảm thấy một cách rất rő rệt rằng con muỗi chết tiệt đang vo vo chân trướcthỏa thuê cong đít lên chọc sâu cái kim vào gò má tôi. "Được, cứ cho màytha hồ đốt. Mày cứ bám đấy cho đến khi xong phần kết thúc buổi lễ nhá!" Mồhôi trên trán tôi rịn ra và từ từ lăn xuống, các bắp thịt ở má đang bắt đầu phảnứng, rung rung giật lia lịa mấy cái. Nghe có tiếng thì thào của vài người trongđám đồng bào đứng bên phía trái tôi. Một người nói nho nhỏ:
- Coithằng bé sắp khóc rồi đấy!
- Khócđâu mà khóc! Con muỗi đốt má nó đấy!
Rõràng là tiếng ông già đốn củi cãi lại. Tía nuôi tôi cứ nhìn vào mặt tôi. Có lẽông đã trông thấy con muỗi lá quái quỷ này rồi. Và hình như những tiếng thìthào vừa rồi cũng đã lọt vào tai ông, động viên ông thêm hay sao ấy! Tía nuôitôi liếc nhanh về chỗ vừa phát ra tiếng cãi nhau, và không nói không rằng gì,cứ tự nhiên như ở nhà, ông bước đến đưa bàn tay vỗ "chách" lên gò mátôi, rồi bóc con muỗi ra cầm nó vo vo vào hai đầu ngón tay, đoạn búng xuốngđất. Tiếng cười nổ ra xung quanh, khiến cho tôi có cảm giác như hai chân sắpkhuỵu xuống. Chú Huỳnh Tấn đường đường là một trung đội trưởng chỉ huy đơn vị,trong tư thế đứng nghiêm trước hàng quân mà cũng không nén được. Hai vai chú cứrung rung, mặt đỏ dừ lên và cái miệng chú cố mím lại càng chằng ra động đậy haibên khóe mép. Ông ủy viên quân sự thay mặt huyện ủy, thầy giáo Bảy cũng mỉmcười. Tai tôi váng lên vì tiếng cười, tiếng nói râm ran dậy lên chung quanh.Tôi càng cố đứng nghiêm thì tiếng cười càng lớn hơn. Cả tía nuôi tôi cũng cườicười nhìn tôi. Trật tự của buổi lễ không còn giữ được nữa. Thầy giáo Bảy phảiđưa tay lên khoát khoát ra hiệu cho đồng bào im lặng, mà vẫn còn nghe tiếngcười rúc rích mãi. Tía nuôi tôi lại dặng hắng một tiếng lớn. Có lẽ ông lúngtúng không biết nên tiếp tục nói như thế nào cho ra cung cách một người đứng phátbiểu trước buổi lễ đông người.
- Kínhthưa ban chỉ huy... cùng tất cả bà con đồng bào! Thằng cháu An đây, tuy nó làcon nuôi... nhưng vợ chồng tôi còn quý nó hơn con ruột. Sở dĩ tôi nói thế, làvì ngẫm ra cũng có nhiều người thích bạn bè hơn thích anh em ruột. Anh em ruộtcó quan hệ tình cảm riêng của người cùng cha mẹ sinh ra, cùng chung một dòngmáu. Nhưng tính tình không giống nhau thì quan hệ với nhau vẫn không thích bằngbạn bè.
-Đúng lắm! Ông già nói đúng lắm! Nói tiếp nghe đi, ông già!
Một người nào đó trong đám đông cổ vũ to lên.
- Conruột cũng vậy. Sinh con ai dễ sinh lòng. Lỡ đẻ ra một thằng con ngỗ nghịch,trái khoáy, không giống mình thì sao? Thằng cháu An đây... bé thế, nhưng nó làmột thằng bé thông minh, gan dạ. Trong những cơn thập tử nhất sinh, một mìnhtôi chiến đấu với kẻ thù, nó vẫn mò theo, không hề rời tôi một bước... Naytrước lời kêu gọi của Tổ quốc lâm nguy, nó xin theo các anh ra trận tiền giếtgiặc, vợ chồng tôi dù thương yêu nó đến mấy cũng phải dứt ruột để cho nó theocác anh...
Tíanuôi tôi khẽ dặng hắng mấy tiếng trong cổ. Ông đứng nuốt nước bọt một lúc rồibước đến bên chú Huỳnh Tấn, thấp giọng:
- ChúTư! Chú có thể tin rằng nó là một thằng bé thông minh và can đảm. Chính vì vậymà chú đã tiến dẫn nó vào hàng ngũ. Nhưng dẫu sao thì nó cũng hãy còn ăn chưano lo chưa tới. Vợ chồng tôi chỉ mong nó được các anh đây uốn nắn cho nó nênngười, cho nó biết trung với nước hiếu với dân như lời Cụ Hồ hằng dạy bảo. Nếunhư các anh có bảo ban điều gì mà nó không nghe thì xin chú cứ kỷ luật sắt giùmnó cho tôi. Sao chú Tư? Chú có thể hứa với tôi như thế được không? Khichú Huỳnh Tấn nghe tía nuôi tôi bảo chú "cứ kỷ luật sắt" tôi thì tôithấy chú có hơi cười mủm mỉm, liếc nhìn tôi. Dường như chú muốn nói: “Đấy, tíamày dặn tao như thế, mày nghe chưa?" Nhưng khi tía nuôi tôi hỏi chú có hứavới ông như thế được không, giọng tía nuôi tôi nói nghe sao mà khẩn thiết, vừaxúc động mà cũng đượm đầy lo âu, thì cái cười mủm mỉm trên môi chú vụt bay mất.Chú ngẩng mặt quay nhìn vào trung đội, rồi trang trọng nhìn vào tía nuôi tôi:
- Thaymặt toàn thể anh em chiến sĩ trong đơn vị, nhân danh trung đội trưởng trung độidu kích địa phương Cà Mau, tôi xin hứa với bác như thế!
-Ờ, như vậy là vợ chồng tôi an tâm rồi!
Tíanuôi tôi khẽ nghiêng đầu, nói lắp bắp. Đoạn ông quay lưng bước mấy bước đến bênbàn thờ Tổ quốc. Tôi tưởng ông xá ảnh Bác Hồ rồi lui ra. Không ngờ ông lại cúichào ông ủy viên quân sự và thầy giáo Bảy cùng các đại biểu dân, quân, chính,rồi ngẩng lên nhìn ra đám đồng bào dự lễ, cất giọng run run:
- Contôi được các đồng chí dắt dẫn đứng vào hàng ngũ, đó là điều hết sức vinh dự chogia đình tôi. Vợ chồng tôi già rồi, không theo kịp anh em bộ đội, anh em dukích để cầm súng giết giặc. Trước giờ phút con tôi theo các anh lên đường, tôixin gởi nó con dao này...
Tíanuôi tôi nói đến đây, bàn tay ông từ từ vén vạt áo rút con dao găm sáng quắctrong chiếc túi da beo ra, cầm con dao đưa lên.
- Hoanhô ông già! Hoan hô!
- Chanào con nấy. Thật là xứng đáng một ông già!
- Hoanhô bác Hai!
- Hoanhô ông già đi, anh em! Một, hai, ba. Hoan hô! Hoan hô! Hoan hô... ô...ô!
Tiếng vỗ tay và tiếng hoan hô vang dậy chungquanh. Các vị chủ tọa buổi lễ cũng vỗ tay và la hoan hô một lúc lâu. Tía nuôitôi cầm con dao soi vào ánh lửa đang rừng rực cháy đỏ, thần mặt nhìn món vũ khítùy thân của mình một lúc, dặng hắng nói tiếp:
- Con dao này lúc nào cũng dính trong taytôi. Lưu lạc khắp xứ, trong những cơn thập tử nhất sinh, nó đã cứu tôi baonhiêu lần thoát chết. Gia đình, vợ con, còn có khi vì sinh kế, tôi phải tạm rờixa vài ba tháng, một đôi năm, chứ con dao này chưa hề xa tôi một chút nào.
Đôi mắt tía nuôi tôi sáng lên. ông cầm condao lật qua lật lại. Tất cả dĩ vãng của một cuộc đời phiêu bạt, luôn luôn phảivật lộn với cái chết để tìm lấy miếng sống, như đang bừng bừng sống dậy trênlưỡi thép sáng chói. Rồi tía nuôi tôi ngước nhìn tôi, nói bằng một giọng rắnrỏi:
- Ngày trước, tía đánh rơi nó. Con đã nhặtđược. Âu cũng là "duyên nợ" của con. Số nó thuộc về con từ buổi ấy.Hôm nay tía giao nó lại cho con. Coi như lúc nào cũng có tía bên cạnh con. Khágiữ lấy!
Tía nuôi tôi cầm con dao run run đưa cho tôi.Lần đầu tiên tôi mới đứng nghiêm dưới cờ của một buổi lễ tuyên thệ có tính chấtthiêng liêng như đêm nay. Sự việc diễn ra đột ngột quá, không ai lường trướcđược. Tôi lúng túng chưa biết phải nên như thế nào, thì chú Huỳnh Tấn đã hấthàm ra hiệu như bảo tôi: “Cầm lấy đi! Sao cứ đứng đực ra mà nhìn vậy?"
Sau lưng tôi, các anh trong hàng ngũ cũng thìthào: “Bước ra đi! Bước ra! Cầm lấy!". Tôi bước tới ba bước, đỡ con daotrên tay tía nuôi tôi. Bỗng thấy chú Huỳnh Tấn rập chân hướng vào trung đội hô"nghiêm" một tiếng lớn. Rồi chú ngước mắt lên hô to:
- Hy sinh tất cả vì Tổ quốc Việt Nam! Thề chiếnđấu đến giọt máu cuối cùng, dù đầu rơi máu chảy cũng không lùi bước!
- Xin thề!
Toàn trung đội du kích chúng tôi cùng vungthẳng nắm tay lên trời và hô rập "xin thề" vang vang như một tiếngsét. Hồi âm từ những khu rừng tối mênh mông vọng lại hai tiếng "xinthề", như tiếng hưởng ứng của hàng nghìn, hàng vạn chiến sĩ du kích đứngdày đặc trong đêm, cùng vung thẳng cánh tay lên hô theo chúng tôi. Tai tôi ùđi, không còn nghe rõ những khẩu hiệu của người chỉ huy đơn vị mình thét lênsau đó. Mắt tôi chỉ còn thấy đầu người lô nhô và những cánh tay vung lên hạxuống, vung lên hạ xuống cùng với những tiếng "xin thề"... "xinthề"... nổi lên.
Tôi bồi hồi nhớ lại lúc má nuôi tôi trao chotôi bộ quần áo mới, bà đợi tôi mặc xong, đứng ngắm nghía một lát, vuốt lại từngnếp áo sột soạt còn nguyên mùi hồ, mỉm cười: “Có hơi rộng đấy. Nhưng má đã ướctính sang năm con cao lớn lên, thì mặc sẽ vừa vặn lắm!" Rồi má nuôi tôilim dim đôi mắt, quay nghiêng mặt đi... ừ, thằng Cò ốm. Một trận sốt thương hànđã quật nó nằm liệt giường hơn tháng nay, mới ngồi dậy ăn được bát cháo. Nókhông đến tiễn chân tôi được, cũng đành. Nhưng còn má nuôi tôi? "Má màylấy cớ phải ở nhà trông nom cho thằng Cò. Tao biết bả không chịu nổi phút bịnrịn lúc chia tay đấy thôi!" Tía nuôi tôi cười cười vỗ vào lưng tôi, thânmật nói bằng giọng đầm ấm xiết bao... Thầy giáo Bảy và ông ủy viên quân sự thaymặt huyện ủy đã bước ra nói mấy lời kết thúc và trân trọng cám ơn đồng bào. Đãnghe lệnh cử hành quốc ca. Không biết tôi đang gào lên hay tôi đang hát nữa? Vàtôi cũng không biết có phải tôi đang hát, hay những tiếng hát chung quanh trànvào người tôi, rồi lại từ trong người tôi ngân bổng dội ra chung quanh? Tại saochung quanh tôi bỗng dưng mờ đi như trông qua một làn kính ướt nước như thế?
- Chào cờ... ờ... ờ! Chào!
Tôi ngẩng mặt lên, nhìn thẳng vào lá cờ Tổquốc mới tinh khôi treo trên đầu cột cao chót vót giữa sân lễ, đang được mộtbác già trong đơn vị trân trọng cầm mối dây đưa dần xuống. Một cảm giác lạ lùngvụt xâm chiếm đầu óc tôi: không phải lá cờ đang từ từ hạ xuống, mà chính nhữngngười đứng trên sân lễ giữa rừng đước Cà Mau đây, tất cả đang từ từ bay lên,mỗi phút một gần màu đỏ của lá cờ. Bao nhiêu lo buồn, tủi cực, bao nhiêu cămthù, nhớ thương và hy vọng cùng dồn dập đến cả trong tôi trong giờ phút này.Tôi chớp chớp mi mắt nhìn lên lá cờ, để cho những giọt nước mắt vui sướng vànóng hôi hổi tự do lăn rơi trên đôi gò má nóng bỏng. Toàn thể các chiến sĩ dukích của trung đội địa phương đã tập hợp dưới bóng những cây đước cổ thụ bên bờsông vào lúc trời sắp rạng. Anh em chia thành từng tổ ba người, xuống nhữngchiếc thuyền nhẹ hai chèo, do các cụ già và các ông thợ đốn củi xung phong chèođưa chúng tôi đến một địa điểm khác. Từ chỗ đó, trung đội du kích sẽ lên bộ đivào vùng hoạt động mới trong huyện. Sau buổi lễ, tía nuôi tôi đã có ý định theothuyền đưa tôi đi. Nhưng khi ra đến bờ sông, tía nuôi tôi ngần ngừ nhìn tôi mộtlúc, rồi lắc đầu bảo: “Thôi, tía bận lắm. Con cứ đi với các anh các chú củacon!". Đoạn tía nuôi tôi vỗ vào vai tôi một cái thật mạnh: “Cố gắng, nghecon!". Tiểu đội 1 đã đi rồi. Tiểu đội 2 cũng đã xuống thuyền sắp sửa rờibến. Các anh trong tiểu đội 3 của tôi cũng đã đeo ba-lô lên vai, lích kích mangsúng đứng vào hàng. Tía nuôi tôi cài lại cúc cổ cho tôi, miệng lắp bắp:
- Cố gắng nghe con! Cố gắng nghe con!
Ông hấp tấp móc một dúm thuốc nhồi vào tẩu,xoẹt bật lửa đốt đuốc, bập bập hít mãi. Bỗng nghe con Luốc sủa oang oang. Tôivừa quay mặt lại thì con chó trung thành đã lao đến, dựng đứng hai chân saulên, chồm chồm vào tôi, vẫy đuôi rít lên những tiếng kêu mừng rỡ. Má nuôi tôichạy tới, thở hổn hển:
- Thằng An đấy à? Tao chỉ lo tới đây thì màyđã đi mất rồi! Khổ quá, có mỗi cái lược chải tóc mà mày cũng quên! Thấy còngiắt bên vách, tao vội cầm chạy đem ra đây. Nghe bà Tám đi dự lễ về, bảo chúngmày còn ở đây...
- Hừ! Cứ làm như thằng bé mình nó còn connít... Bà cầm gói gì trong tay vậy?
Tía nuôi tôi hỏi bằnggiọng có hơi khó chịu.
- Gói ruốc thịt nai! - Má nuôi tôi cười, nụcười không tự nhiên làm cho gương mặt bà như mếu
- Thằng Cò nó không chịu ăn. Nó bảo đem racho thằng An.
Mặc kệ tía nuôi tôi nhìn bà bằng cặp mắt sốtruột, má nuôi tôi cứ cầm lược chải chải món tóc lòa xòa trước trán tôi thànhnếp xuôi ra sau, đoạn bà nhét lược vào túi áo trên ngực tôi. Bà thong thả gỡchiếc ba-lô trên vai tôi, tháo ra, đặt gói ruốc vào. Bàn tay gầy gò của má nuôitôi lật lật mớ quần áo đã xếp thẳng nếp trong ba-lô, lôi ra chiếc áo cũ kẹp vàonách, rồi vội vã buộc ba-lô lại vuốt vuốt đeo lên vai cho tôi:
- Cái áo này còn sờn mấy chỗ sau lưng, để mámạng lại. Rồi có anh em nào đến chỗ con ở, má sẽ gởi theo!
Tía nuôi tôi nhấc tẩu ra khỏi miệng, thở mộthơi khói thuốc lá đặc sệt, dim mắt ngó má nuôi tôi:
- Sao mấy hôm trước, bà không mạng cho nó?Mạng hay vá gì đó thì tùy bà. Nhưng đừng có học cái kiểu của các bà già xưa,mỗi lần nhớ thằng bé lại bỏ cái áo của nó vào nồi rang để nó "nóng lòngsốt ruột" mà xin về thăm nhà thì không được đâu!
Ông cứ nói vậy...
Một luồng gió sớm từ biển thổi vào, mang theohơi mát lạnh của đại dương và mùi thơm sực nức của những bông hoa rừng vừa nở,làm gợn lên trên mặt sông những ánh đỏ của bình minh đang nhuộm hồng mặt nước.Tôi cúi đầu chào tía nuôi tôi, chào má nuôi tôi, gởi lời chúc thằng Cò maumạnh, rồi xốc lại con dao găm và quả lựu đạn đeo bên thắt lưng, rướn người nhảyphóc xuống thuyền.
Danh sách chương