Cao Quan

Bành Viễn Chinh tắm rửa, rồi ở phòng khách ngủ một buổi sáng. Mẹ con Tống Dư Trân vội vàng lo bữa cơm tối tất niên. Mạnh Lâm do đi đứng không tiện, không giúp được gì. Ăn cơm trưa xong, vợ chồng Phùng Bá Lâm và vợ chồng Phùng Bá Hà đều dẫn con tới, lại được một phen cùng nhau hàn huyên.

Phùng Bá Hà, Tống Dư Trân, Trương Lam, mấy người phụ nữ của Phùng gia bận rộn trong phòng bếp, Bành Viễn Chinh thì tiếp chuyện Phùng Bá Đào, Phùng Bá Lâm, Triệu Đình ở phòng khách. Về phần Phùng Viễn Chinh, Phùng Lâm Lâm, Triệu Hải Nam vì không có hứng thú nói chuyện với Bành Viễn Chinh và các bậc cha chú, liền trốn vào phòng khách nhỏ chơi game.

Không bao lâu, vợ chồng Phùng lão tới, mọi người cùng nhau nghênh đón hai ông bà vào nhà, rồi mới ngồi xuống nói chuyện tiếp.

Phùng Viễn Chinh chơi game một lát, đi ra thấy Bành Viễn Chinh ngồi ở phòng khách chuyện trò vui vẻ với ông nội, bác cả và dượng Triệu Đình, không khỏi thầm ghen tị. Nó yên lặng đi qua, đứng một bên, lắng nghe một hồi, thật sự cảm thấy không thể nói chen vào được, mới tức giận bỏ đi.

Phùng lão cùng hai con trai, con rể và cháu đang bàn luận về đề tài gần đây đang trở thành thời sự, đó là cải cách và mở cửa. Từ trước tới nay, bởi vì tình hình đột biến ở Đông Âu và Liên Xô, trong nước, người chống đối cải cách rất lớn giọng, đều tỏ ra hoài nghi đối với cải cách và mở cửa, tranh luận rất nhiều. Tuy gần đây, bởi vì bài phát biểu trong chuyến Nam tuần của ông Đặng mà cuộc tranh luận kết thúc, nhưng tiếng nói nghi ngờ chất vẫn vẫn còn, nhưng không còn lớn tiếng và không nên trò trống gì.

Bất kể kiếp trước, kiếp này, Bành Viễn Chinh đều kiên định theo phái cải cách. Chỉ có cải cách và mở cửa, đất nước mới có đường ra, bế quan tỏa cảng, chỉ có thể là con đường chết. Mặc dù quá trình cải cách và mở cửa đang xuất hiện một số vấn đề, chẳng hạn như cơ chế cứng nhắc, tham nhũng bộc phát, chênh lệnh giàu nghèo, v.v…, nhưng không thể bởi vậy liền phủ nhận tác dụng lớn lao của cải cách và mở cửa. Không có cải cách và mở cửa, sẽ không có kinh tế phát triển, mà không có kinh tế phát triển, quốc gia sẽ vẫn còn lạc hậu, cho dù mọi người ăn "cơm tập thể", thì có ích lợi gì? Hơn nữa, công bằng, cho tới bây giờ vẫn là một khái niệm tương đối, bản chất của thế giới này vốn không có sự công bằng tuyệt đối.

Vấn đề mấu chốt ở chỗ, là nhìn thẳng vào những vấn đề mới nảy sinh trong cải cách và giải quyết như thế nào cho hiệu quả, bảo đảm kinh tế thị trường phát triển lành mạnh, tránh bị quyền lực làm hỏng. Đương nhiên, đây là một đề tài lớn, liên quan đến những vấn đề rất nhạy cảm, Bành Viễn Chinh chỉ có thể suy ngẫm ở trong lòng, không dám nói ra. Ngay cả người đối diện chính là ông nội của mình, hắn cũng không dám. Đây là điều vô cùng cấm kỵ, tuyệt đối không thể đụng vào.

Bành Viễn Chinh dùng lời lẽ điềm tĩnh trình bày quan điểm của mình, Phùng lão yên lặng gật đầu, Phùng Bá Đào, Phùng Bá Lâm và Triệu Đình thì trầm ngâm không nói.

- Ông nôi, bác Cả, chú Ba, dượng, cháu cảm thấy, điều tốt đẹp nhất của cải cách và mở cửa, chính là phát triển kinh tế, thúc đẩy xã hội tiến bộ, xã hội tiến bộ không chỉ biểu hiện ở cải thiện cuộc sống vật chất, đẩy nhanh tốc độ đô thị hóa, mà còn biểu hiện ở sự linh hoạt, cởi mở trong suy nghĩ, tư tưởng con người, đối với dĩ vãng mấy thập niên con người cứng nhắc và máy móc, loại thay đổi này là nghiêng trời lệch đất.

Bành Viễn Chinh nhẹ nhàng nói:

- Cho nên, cháu cho rằng, cải cách và mở cửa lợi lớn hơn hại, xuất hiện vấn đề thì giải quyết vấn đề, không thể vì vấn đề tồn tại liền phủ nhận và né tránh giá trị vô cùng to lớn của cải cách và mở cửa.

Bành Viễn Chinh nhìn vẻ mặt Phùng lão, thầm cắn chặt răng, lại nói:

- Không nói đến dứt bỏ thể chế, cho dù chúng ta áp dụng dạng thể chế chính trị và chế độ xã hội gì, cải cách và phát triển kinh tế đều là ở vị trí thứ nhất. Không thể vì bảo vệ thể chế mà phủ định cải cách và mở cửa, đó không phải là lý do.

Phùng Bá Đào nhướng mày lên, ông ta liếc nhìn Bành Viễn Chinh một cái, bởi vì ông cảm thấy lời này của Bành Viễn Chinh hơi lớn mật.

Nếu trước đó Bành Viễn Chinh không có bài văn được lãnh đạo cao cấp của Trung ương khẳng định, chắc chắn Phùng lão sẽ trách cứ lời lẽ của hắn, cho rằng hắn tuổi nhỏ mà bày đặt bàn chuyện đại sự quốc gia, quá mức ngông cuồng. Nhưng giờ đây, lời hắn lọt vào tai Phùng lão, đương nhiên có phần lớn mật nhưng không đến mức chướng tai.

Phùng lão ngẩng lên nhìn Bành Viễn Chinh, cười cười, đột nhiên hơi trầm giọng nói:

- Viễn Chinh, cháu có tư tưởng, quan tâm chính sách và đường lối quan trọng của quốc gia, ông nội rất vui. Nhưng, chuyện đại sự của quốc gia hết sức quan trọng, không đơn giản như các cháu tưởng tượng. Đường lối của quốc gia đã có những lão già chúng ta lèo lái, điều những người trẻ tuổi các cháu cần phải làm là công tác cho vững chắc. Cháu hiểu ý ông không?

Bành Viễn Chinh biết ông nội không muốn hắn "thảo luận chính sự" quá nhiều, dù sao, chuyện này không phải một cán bộ cấp phòng nho nhỏ như hắn có thể nắm trong tay. Người trẻ tuổi quan tâm quốc gia đại sự là chuyện tốt, nhưng bởi vậy mà nói bốc, nói phét quá nhiều, hoặc khoa tay múa chân, lúc nào đó, có thể đụng chạm tới điều cấm kỵ, khiến bản thân lâm vào vòng nước xoáy không thể tự kìm chế.

Mà trên thực tế, quan điểm của lãnh đạo tối cao không phải tới giờ mới có, nhưng vì sao đợi tới lúc này, mượn chuyến Nam tuần mới nói ra, đủ để thuyết minh, sự tranh đấu về mặt tư tưởng, tuyệt đối không chỉ giới hạn ở phạm vi dư luận và phạm vi dân gian.

Bành Viễn Chinh thở phào một cái, cười nói:

- Ông nôi, cháu hiểu.

- Nghe nói đêm qua cháu trên đường gặp được sự kiện công nhân viên chức xuống đường?

Phùng lão chủ động chuyển đề tài, cười hỏi.

Nghe ông nội nhắc đến chuyện này, Bành Viễn Chinh thoáng do dự một chút, liền quyết định thử thăm dò cách nhìn của ông nội đối với cải cách ở doanh nghiệp nhà nước. Bởi vì, ông cụ trước mặt hắn không chỉ là ông nội hắn mà còn là một trong những người nắm trong tay quyền lực trung tâm của quốc gia.

Lời bàn luận mạnh dạn của mình, nếu có thể khiến ông cụ coi trọng, chắc chắn sẽ tạo được ảnh hưởng.

- Đúng vậy, ông nội. Cháu đi đường, tình cờ gặp mấy trăm người ngăn đường, không có cách nào, phải đi đường vòng, trễ mất mấy giờ.

Bành Viễn Chinh biết ông cụ nhắc đến việc này, mục đích là để nắm tin tức.

Bởi vậy, không dợi ông cụ tiếp tục hỏi, hắn lại nhẹ nhàng nói:

- Đó là công nhân viên chức thất nghiệp của một nhà máy dệt, cháu biết được một chút tình hình, phần lớn công nhân viên chức nhà máy này đều bị thất nghiệp, cũng không được bồi thường, bởi vì họ tuổi cao, tìm việc rất khó, cho nên liền làm náo loạn lên, hy vọng khiến chính quyền chú ý tới.

Phùng lão ồ lên một tiếng, nhíu mày nói:

- Cán bộ cơ sở không làm tròn bổn phận, trước khi tiến hành cải cách, lẽ ra trước tiên phải suy xét đến những vấn đề thiết thân của công nhân viên chức. Cứ luôn đợi vấn đề xảy ra mới luống cuống tay chân đi xử lý. Trung ương đã nói rõ, cải cách doanh nghiệp nhà nước nhất định phải ổn thỏa, nhất định phải quan tâm dến lợi ích hợp pháp của công nhân viên chức, nhưng ở dưới cơ sở, có nơi chính sách đã bị làm biến dạng.

Phùng lão cảm thán:

- Mọi người đều biết, trong doanh nghiệp nhà nước, người nhiều hơn việc, ông biết một doanh nghiệp nhà nước như vậy, trong số 1000 công nhân viên chức chỉ có 200 người đang công tác, 800 người kia không có việc để làm.

Vì sự phát triển sống còn, doanh nghiệp nhà nước tiến hành cải cách cơ chế, sau đó chỉ để lại 280 người làm việc, cho 720 người "ăn bám" nghỉ việc, trở thành người lao động tay làm hàm nhai. Rốt cuộc doanh nghiệp lấy lại được sức bật và có đầy đủ sức cạnh tranh nhất định.

- Ông nôi, cháu có mấy điều, không biết có nên nói hay không?

Bành Viễn Chinh nhẹ nhàng nói.

Phùng lão mỉm cười:

- Cháu nói đi, đây là ở nhà, cháu cứ mạn dạn nói, bất luận đúng sai, ông đều không trách cháu.

- Ông à, cháu cho rằng cải cách doanh nghiệp nhà nước không nên nóng vội. Trong tình huống một hệ thống bảo đảm xã hội mới còn chưa được thành lập và kiện toàn, cải cách mù quáng mà vô kế hoạch, khiến rất nhiều công nhân viên chức thất nghiệp, tất nhiên sẽ gây ra các loại vấn đề xã hội. Đây là do doanh nghiệp nhà nước cải cách cơ chế một cách nóng vội mà thành.

Doanh nghiệp nhà nước cải cách cơ chế, mục đích là để chủ nghĩa xã hội thích ứng với yêu cầu của kinh tế thị trường. Thành lập chế độ doanh nghiệp hiện đại, mục đích là muốn giải quyết vấn đề động lực phát triển của doanh nghiệp. Thật ra không cần phải cho nhiều công nhân viên chức nghỉ việc như vậy, thoạt nhìn thì giảm biên chế, tăng hiệu suất lao động là rất rõ ràng, nhưng trên thực tế, chi phí cho nhân lực chiếm một phần rất nhỏ trong chi phí vận hành doanh nghiệp.

Người nhiều hơn việc là căn bệnh chung của doanh nghiệp nhà nước, nhưng vấn đề hiện nay là, một số doanh nghiệp nương theo lá cờ cải cách, biến tài sản nhà nước thành tài sản tư, làm xói mòn phần lớn của cải nhà nước, mà người bị thất nghiệp, đa số là công nhân lớn tuổi. Cháu hy vọng nhà nước có thể suy nghĩ nhiều hơn nữa về sự công bằng trong cải cách, đồng thời phải kiên quyết xử trí hành vi đục nước béo cò, biến của công thành của tư một cách phi pháp.

Đối với cải cách doanh nghiệp nhà nước, Bành Viễn Chinh có quan điểm sâu hơn nữa, nhưng hiện giờ hắn không thể nói ra, nếu nói ra, chắc chắn sẽ khiến ông nội có phản ứng mạnh mẽ. Hắn chỉ có thể dựa theo lời ông nội, nhắc tới vấn đề thất nghiệp của công nhân, để ông cụ tự suy nghĩ, như vậy là đủ.

Phùng lão im lặng. Đối với cải cách doanh nghiệp nhà nước, lãnh đạo cấp cao Trung ương không phải không có tranh luận. Những vấn đề xuất hiện trong quá trình cải cách, lãnh đạo cao cấp Trung ương cũng đang suy xét đối sách.

Chuyện đó Phùng lão không thể nói với Bành Viễn Chinh, ông cười:

- Viễn Chinh này, có rất nhiều công nhân viên chức thất nghiệp, tài sản quốc hữu bị xói mòn, quả thật rất đáng lo. Nhưng chúng ta nhìn vấn đề không thể đơn giản phân tích một vài xí nghiệp, mà phải suy xét toàn diện trên cả nước. Nói tóm lại, cải cách doanh nghiệp nhà nước là việc lâu dài, đúng sai, thành bại như thế nào, hãy để lịch sử chứng minh.

Còn cháu, hãy tập trung tinh thần và sức lực làm tốt công tác của mình, làm đến nơi đến chốn mới có thể từng bước tiến lên, tham vọng viễn vông là không được.

- Người có vị trí thấp kém, lời nói vẫn có thể không thấp. Người có vị trí thấp kém cũng có thể lo lắng cho vận nước.

Bành Viễn Chinh cung kính bước tới rót một chén nước cho Phùng lão:

- Ông nội, cháu nói không đúng, ông đừng trách mắng.

- Ha ha, ông không trách cháu. Suy nghĩ của cháu tốt lắm, cháu có thể suy xét mấy vấn đề này, chứng tỏ cháu có ý thức về đại cục. Lo cho nước, lo cho dân là chuyện tốt, ông rất vui. Tốt lắm, bây giờ là lễ mừng năm mới, không nói chuyện quốc sự nữa.

Phùng lão nói tới đây, liền kết thúc cuộc thảo luận về quốc gia đại sự trong gia đình. Với thân phận và địa vị của ông, có thể để cho một đứa cháu là Bành Viễn Chinh "khoa tay múa chân" bàn chuyện đại sự, xem như là chuyện khó có, đủ thấy ông coi trọng Bành Viễn Chinh như thế nào, cố ý bồi dưỡng về chính trị cho hắn. Nếu không, ngay cả Phùng Bá Đào và Triệu Đình cũng không dám nhiều lời trước mặt ông cụ.

Phùng Bá Lâm và Phùng Bá Đào cười ha hả:

- Đúng rồi, sang năm mới không nói chuyện quốc sự. Ba, hôm nay cả nhà chúng ta đoàn tụ, có ý nghĩa trọng đại, con có mượn máy quay phim của đài truyền hình, chuẩn bị quay cuộn phim làm kỷ niệm.

Phùng lão gật đầu.

Hôm nay qủa thật là ngày đáng để kỷ niệm. Cái gọi là cả nhà đoàn tụ, là bởi vì hai mẹ con Bành Viễn Chinh trở về, thân nhân thất lạc nhiều năm rốt cuộc đã trở lại. Đáng tiếc chính là, cha của Bành Viễn Chinh mất sớm, nếu không hôm nay sẽ càng viên mãn.

Trong lòng Phùng lão buồn bã, nhưng không biểu hiện ra ngoài mặt.

Triệu Đình ngồi một bên, ánh mắt chậm chạp đảo qua trên người Bành Viễn Chinh, trong mắt lóe lên một tia tán thưởng. Ông chủ quản địa phương, có sự đồng cảm. đối với lời nói của Bành Viễn Chinh. Chỉ là, có một số chuyện không thể cứ dựa theo sự yêu thích của mình, người trong quan trường, không thể tự chủ được, đó là một đạo lý.

Bành Viễn Chinh vào phòng bếp giúp mấy người Tống Dư Trân đồ ăn, Phùng lão ngồi ở phòng khách nhìn Phùng Bá Đào, hạ giọng nói:

- Bá Đào, hai đứa Viễn Chinh và Thiến Như…

Tuy Phùng lão không nói hết câu, nhưng Phùng Bá Đào cũng hiểu được ý của ông cụ.

Ông ta cười cười;

- Dạ, có thể tiến hành, ba, hai đứa nó ở chung rất tốt.

Phùng lão trầm ngâm một chút:

- Không phải "có thể", lập tức thực hiện đi. Phía Thiến Như không có vấn đề gì, chủ yếu là Viễn Chinh. Con bảo Dư Trân dành thời gian nói chuyện này với Viễn Chinh.

Phùng Bá Đào ngẩn ra, do dự mà nhẹ nhàng nói:

- Ba, có phải là hơi gấp gáp…

- Bọn nhỏ cũng đều lớn cả rồi, Viễn Chinh đã tới tuổi thành gia lập thất, nếu con không nói, để nó có người khác bên ngoài, lúc đó càng khó thực hiện.

Từ trước đến giờ, Phùng lão không nói hai lời, lời nói của ông, cơ bản là lệnh, ở nhà cũng không có ngoại lệ.

Cho nên Phùng Bá Đào không dám phản bác, chỉ đáp ứng.

Ông biết ông cụ rất quan tâm đến vấn đề hôn nhân của đứa cháu đích tôn này, ông cụ đã nói như vậy, hầu như không ai có thể thay đổi.

Không bao lâu sau, các phụ nữ của Phùng gia mang lên một bàn cơm tất niên thịnh soạn.

Sau khi mời vợ chồng Phùng lão ngồi vào ghế trên, tất cả mọi thành viên lớn nhỏ trong nhà đều ngồi xuống, bắt đầu ăn cơm, đón giao thừa, xem ti vi.

Mùa xuân, đối với thời đại này, không thể thiếu giải trí và tiệc tùng. Nhưng Bành Viễn Chinh chỉ ăn chiếu lệ, gần như cảm thấy vô vị. Không chỉ Phùng Viễn Hoa, Phùng Lâm Lâm mà ngay cả Phùng lão, cũng đều chăm chú nhìn vào màn hình ti vi, thỉnh thoảng lại bật cười trước một tiết mục thú vị.

Một đêm vui yên lành. Nửa đêm, tiếng chuông reo lên vang vang. Giờ phút này, giữa nhà quyền quý ở Thủ đô và gia đình dân chúng bình thường thật ra cũng không có gì khác biệt, người trẻ tuổi đi đốt pháo, còn Tống Dư Trân – "bà chủ nhà" thì bưng lên bánh sủi cảo còn nóng hổi.

Bành Viễn Chinh đứng một bên, thấy Phùng lão dứng trước ban công chăm chú nhìn ánh đèn chiếu ra từ vạn nhà, vẻ mặt chuyên chú mà ngưng. trọng. Trong lòng hắn thầm hiểu, ngay cả ở trong giây phút vui vẻ cùng người thân đoàn tụ này, ông cụ vãn không quên suy nghĩ cho sự an nguy hưng thịnh của đất nước và nhân dân.