Bởi Vì Thấu Hiểu Cho Nên Từ Bi

Gặp anh, cô trở nên rất thấp, rất thấp, thấp đến lẫn vào bụi trần. Nhưng trong lòng cô lại vui thích, từ giữa bụi trần nở ra một đóa hoa.

(Trương Ái Linh ngữ lục)

Không biết là gặp gỡ quá sớm, hay là trùng phùng quá muộn, tại sao lại có kiểu niềm vui đột ngột bất ngờ, và lại có sự lạnh lẽo như gió thoảng mây trôi. Tình yêu của chúng ta, giống như một cây cổ thụ trải qua sương gió, đến buổi hoàng hôn, nảy ra những mầm non xanh mơn mởn. Bấy giờ, cô đương buổi tài hoa tuyệt đỉnh, sự xuất hiện của anh khiến cô vương chút buồn bã như đôi én bay song song giữa trời mưa bụi. Còn anh, vừa hay sự sắc sảo bị mài mòn, cô đến đã khiến anh có một cảm giác yên ổn.

Năm tháng thực sự không bạc đãi Trương Ái Linh, trong thời khắc đẹp nhất của cuộc đời, đã mang lại cho cô một mối tình. Cho dù người đàn ông này có đáng để cô thật lòng hay không, thì cuộc đời của cô luôn phải có một người như thế. Nếu không thể bỏ lỡ, thì chỉ có thể trách tháng năm chẳng hiểu chuyện, vô cớ để phụ tuổi xuân.

Gặp Hồ Lan Thành rồi, trái tim Trương Ái Linh không còn có thể quay trở lại như trước đây. Đêm nay, cô ngồi tựa ban công, ngắm vầng trăng lạnh lẽo, bỗng chợt nhận ra những năm qua chỉ là cô đang diễn một mình một vở kịch. Vốn cho rằng non nước vô cùng, ngắm năm tháng qua đi tự mình chuốc mình say, cũng có thể mỉm cười. Cho đến khi Hồ Lan Thành xuất hiện, cô biết rằng, cuộc sống mà cô mong muốn, cuối cùng giống như nhân vật dưới ngòi bút của cô, vĩnh viễn rực sáng như pháo hoa.

Con đường hoạn lộ không như ý nhưng lại khiến Hồ Lan Thành gặp được Trương Ái Linh, anh càng cảm thấy hóa ra thế sự vẫn khoan dung và độ lượng. Trên con đường tình cảm, có thể gọi Hồ Lan Thành là gió xuân đắc ý, ngoài người vợ Toàn Tuệ Văn ra, Hồ Lan Thành còn có một người bạn cũ, vốn là ca nữ ở Bách Lạc Môn, sau sống dựa vào Hồ Lan Thành, trú tại Nam Kinh. Nhưng những người phụ nữ này đều không đủ với anh, nói cách khác, có thêm nhiều người phụ nữ khác nữa, cũng không thể nào ngăn trở nổi trái tim đa tình của Hồ Lan Thành. Huống hồ, đó là Trương Ái Linh nổi danh khắp Thượng Hải mới gặp lần đầu, với anh, cô cũng chỉ lả một cánh chim hồng hạc kinh sợ lướt qua đêm tối.

Ngày hôm sau, Hồ Lan Thành lại đến thăm Trương Ái Linh. Lần này, cánh cửa khép chặt đã bao năm của cô đã ung dung mở ra. Trương Ái Linh cố ý trang điểm vì anh, cô mặc một bộ váy lụa màu xanh ngọc bích, đeo một cặp kính gọng màu vàng nhạt, trông rất yểu điệu quyến rũ. Khi bước vào nhà của cô, Hồ Lan Thành liền cảm thấy bất an. Anh bất an là vì sự hoa lệ sang trọng của căn hộ này. Nó hoa lệ sang trọng không phải vì sự quý giá của các đồ dùng, mà là một kiểu tinh xảo đến mức tuyệt hảo, là một kiểu mới mẻ sáng loáng hiện đại, mang theo sự mê hoặc và kích thích vô biên.

“Bên ngoài ban công là toàn cảnh thành phố Thượng Hải dưới bầu trời đầy bóng mây ráng chiều, bên dưới từng chiếc xe điện qua lại”. Đây là một cuộc sống thế nào, mà khiến một trái tim trong chớp mắt đã muốn vụt bay. Trong Kinh kịch, Lưu Bị gặp Tôn phu nhân trong phòng thì khiếp đảm, Hồ Lan Thành lúc này bước vào nhà của Trương Ái Linh cũng có cảm giác như vậy. Cho nên, anh không kìm được mà nói: “Nhà em bài trí rất đẹp, anh đã từng đến những nơi trang trí cầu kỳ hơn, nhưng đều không bằng ở đây”. Còn Trương Ái Linh lại nói tất cả mọi thứ ở đây đều do mẹ và cô của cô bày biện, nếu là cô, có lẽ sẽ thích những màu sắc rực rỡ hơn, như thế sẽ thấy ấm áp và gần gũi hơn.

Rốt cuộc, cô vẫn không phải là một cô gái lạnh lùng, nhạt nhẽo, trái tim cô vẫn yếu mềm đến mức không thể chịu đựng nổi. Hồ Lan Thành đứng trước mặt, kể những chuyện cũ xưa nay của anh, kể về học thức tài năng của anh, cô cũng chỉ lắng nghe, và cô đều hiểu cả. Sau này, Hồ Lan Thành nói: “Chúng tôi rất vui vẻ, một kiểu vui vẻ giống như khiêu vũ, một kiểu giống như đánh nhau, mà những cặp nam nữ khiêu vũ được điêu khắc trên lan can kiểu cũ của Trung Quốc, ngang bướng đáo để như thế, cũng giống như cuộc gặp gỡ trước hai quân của Tiết Nhân Quý và Đại Chiến công chúa, khiêu vũ cũng giống như đánh nhau”. Xưa nay anh không thích tranh cao thấp, nhưng nay gặp Trương Ái Linh, lại buộc phải tranh đấu, bởi vì họ là kỳ phùng địch thủ, anh muốn chinh phục cô.

“Nhưng tôi đã sử dụng hết các vũ khí, mà vẫn không bì kịp, trong khi cô ấy chỉ dùng tay không”. Có thể thấy, trong lòng Hồ Lan Thành, Trương Ái Linh sắc sảo đến nhường nào, tài hoa tuyệt đỉnh đến nhường nào. Anh tu luyện cả đời, hành tẩu giang hồ cũng coi là có thừa, nhưng đến chỗ của Trương Ái Linh, lại biến thành nhỏ nhoi vặt vãnh như thế. Nhưng mây nước mênh mang, hoa khói trăng liễu, anh thường không muốn để ý đến quá nhiều thứ, chỉ nói như vậy, rồi thề thốt, sẽ giữ gìn dài lâu.

Thời gian hiện tại, một khắc đáng giá nghìn vàng. Hồ Lan Thành không có thời gian để đi tranh cao thấp, cũng không biết tiếp tục mối tâm sự này như thế nào. Anh không biết rằng, trong lòng Trương Ái Linh, anh là một người đàn ông sáng chói lu mờ cả mặt trăng, đẹp tựa hoa mùa xuân, thanh tú như nước mùa thu. Có lẽ, những người đàn ông mà Trương Ái Linh từng tiếp xúc trước đây, thực sự không có một ai phong lưu phóng khoáng như Hồ Lan Thành, anh không hẳn cực kỳ tuấn tú, đã khiến cô gái đang tuổi tình xuân mới chớm nở này, khó mà cưỡng lại được.

Không biết, có phải người rơi vào lưới tình luôn là kẻ thua cuộc hay không? Vận mệnh đã mang mối cơ duyên này đến cho Trương Ái Linh, là để thỏa mãn vô vàn khát vọng sâu kín của cô đối với một người đàn ông, đồng thời đây cũng là một cuộc đấu. Kẻ xé kén hóa bướm như cô, vốn đang được thời được thế trên Bến Thượng Hải, nhưng gặp mối tình này, thế giới của cô lại biến đổi hoàn toàn một cách vô duyên vô cớ.

Lại là một cuộc trò chuyện kéo dài lê thê, buộc phải dừng lại bất đắc dĩ. Sau khi ra về, Hồ Lan Thành lập tức lấy giấy bút, viết lá thư đầu tiên cho Trương Ái Linh, nội dung của bức thư được viết thành một bài thơ Mới giống như thời kỳ Ngũ Tứ, non nớt mà nực cười. Hồ Lan Thành luôn tự coi mình là kẻ văn nhã, nhưng khi đến chỗ Trương Ái Linh, anh lại bộc lộ rõ sự nghèo nàn nông cạn. Tài tình vốn là thứ không thể so sánh, với sự từng trải của mình, anh cũng không cần tự gò ép mình như thế trước mặt Trương Ái Linh. Nhưng vì tình yêu, sự chín chắn của anh đã không thể còn thâm trầm như vậy nữa.

Trương Ái Linh hồi âm: “Bởi vì thấu hiểu, cho nên từ bi”. Câu nói mang đầy Thiền ý này, đã nói hết những lời gan ruột của cô. Giống như không cần nhiều lời, chỉ cần đôi bên thấu hiểu lòng nhau, thì đó chính là sự từ bi lớn nhất. Thực ra, Trương Ái Linh không hề lạnh lùng, cũng không nói thẳng thừng, từ trong cốt tủy cô hiểu rằng chúng sinh không thể thay đổi, cho nên, cô có thể khoan dung với thế sự, với nhân tình. Vậy nên, đối mặt với người đàn ông lớn hơn cô mười mấy tuổi, từng có gia đình, lại có hoàn cảnh phức tạp như Hồ Lan Thành, cô không hề sợ hãi, mà chọn lựa không hề do dự. Sau này, Hồ Lan Thành nói cô bản tính lạnh lùng, sự thiếu hiểu biết ấy, lẽ nào không phải là tàn nhẫn với cô? Những ngày tiếp theo, cứ cách một ngày Hồ Lan Thành lại đến thăm Trương Ái Linh một lần. Trong tòa chung cư xinh đẹp ấm áp tình nồng ấy, họ uống những tách hồng trà lớn, ăn những chiếc bánh điểm tâm ngon tuyệt, bàn văn nghệ, kể chuyện cho nhau nghe. Tình cảm tâm đầu ý hợp như thế, giống như đã quen biết mấy chục năm. Thấy cảnh tượng đó, cô của Trương Ái Linh cảm thấy không ổn. Bà cho rằng quá khứ của Hồ Lan Thành không trong sạch, hơn nữa, anh lại có vợ lớn vợ nhỏ, Trương Ái Linh là một tiểu thư trong trắng như thế, qua lại thân mật với anh ta, còn ra thể thống gì?

Tuy Trương Ái Linh sống cách xa thế tục, nhưng rốt cuộc thân vẫn ở giữa hồng trần, cũng biết miệng lưỡi thế gian đáng sợ thế nào. Mối tình này vốn không viên mãn như vậy, khiến lòng đâm nguội lạnh và rối bời. Cô viết cho Hồ Lan Thành một dòng chữ: “Về sau đừng gặp nhau nữa”. Còn Hồ Lan Thành kiêu căng cho rằng, như vậy chẳng động chạm đến ai trên đời này, nên anh vẫn đi gặp cô. Trương Ái Linh vẫn không thể che giấu được sự yêu thích của nội tâm. Yêu đã đến mức ấy, sao còn hỏi nhân quả. Trương Mậu Uyên cũng từng yêu, không thể không hiểu, cho nên, bà không ngăn cấm nữa.

Về sau, họ dứt khoát ngày ngày gặp gỡ, mỗi ngày đều như mới gặp, mỗi ngày ước nguyện đều có thể thành hiện thực. Ngày nọ, Hồ Lan Thành ngẫu nhiên nhắc đến tấm ảnh của Trương Ái Linh đăng trong tạp chí Trời đất. Hôm sau, cô bèn đưa nó cho anh, đằng sau còn ghi hàng chữ: “Gặp anh, cô trở nên rất thấp, rất thấp, thấp đến nỗi lẫn vào bụi trần, nhưng trong lòng cô rất vui thích, từ trong bụi trần nở ra một đóa hoa”.

Từ đây, cô vứt bỏ tất cả sự cao ngạo, nguyện vì anh rơi xuống bụi trần, nhớ anh khôn nguôi. Rốt cuộc là người đàn ông như thế nào, mới có thể khiến Trương Ái Linh cam tâm tình nguyện nở một đóa hoa giữa bụi trần? Hồ Lan Thành đã vì cô mà pha một ly rượu độc, cô mỉm cười nâng chén, một hơi uống cạn. Con đường đời giữa hồng trần, nỗi đứt ruột trong liễu khói, sự kiên định của cô, sự không hối hận của cô, khiến độc giả đầm đìa lệ rơi. Từ đây về sau, là con đường bằng phẳng, hay là chia lìa, hết thảy đều tùy thuộc vào số mệnh.

Chìm đắm trong những tháng ngày như thế, càng ngày càng đau khổ. Quảng thời gian đó, Hồ Lan Thành đa phần ở Nam Kinh, nhưng mỗi tháng vẫn phải về Thượng Hải một lần, mỗi lần ở liền tám, chín ngày. Mỗi lần về Thượng Hải, anh không về nhà mà trước tiên phải đến thăm Trương Ái Linh, vừa bước qua cánh cửa liền nói: “Anh về rồi đây!”. Như thế, hai người bầu bạn ở trong phòng, người con trai thì bỏ cày, người con gái thì buông khung cửi, đến ra ngoài dạo chơi cũng chẳng muốn, huống hồ lại không có thời gian. Khi ấy, thế giới của họ, không có sớm chiều, chẳng có nghiệp chướng vô thường, chỉ có đôi bên lửa tình nồng đượm.

Hai người ở bên nhau, luôn kể không hết chuyện. Nhưng họ đều là những người có tư tưởng được rèn luyện, lại đều kiêu ngạo tự phụ, cho nên khó tránh khỏi mâu thuẫn. Hồ Lan Thành từng nói: “Việc gì của Ái Linh cũng khiến tôi không quen. Xưa nay, cô ấy không thương trời xót người, không đồng tình với ai, cô ấy hoàn toàn không biết từ bi bố thí là gì, trong thế giới của cô ấy không có khoa trương, cũng chẳng có tủi hổ. Cô ấy vô cùng ích kỷ, gặp chuyện ra tay tàn nhẫn… Nhưng cô ấy lại rất biết vâng lời, vâng lời đối với cô ấy chính là niềm vui của sự cam tâm tình nguyện. Hơn nữa, trong lòng cô ấy lại có sự hối lỗi nhỏ nhoi với người đời, thường xuyên cảm thấy dường như đã làm sai điều gì, hối hận không dứt, sự hối hận ấy thần diệu như ánh xuân chiếu trên mặt đất, như tiếng kêu mềm mại của én bay”.

Không biết đây rốt cuộc là lời chê hay là khen Trương Ái Linh nữa? Có lẽ Hồ Lan Thành là người thực sự hiểu cô, cũng là người thực sự yêu cô trên cõi đời này. Chỉ là Trương Ái Linh quá quyết liệt, quá thuần khiết, quá rực rỡ, có lúc khiến Hồ Lan Thành hoảng sợ. Ưu thế của cô khiến anh không dám nhìn thẳng, tốt đến mức anh thấy bất an. Một cô gái như thế không thích nhớ nhung sầu hận, không thích lằng nhằng rắc rối, cô là kẻ ngắm hoa trên đường, cũng là một người không chịu tình nguyện.

Để được bên nhau mấy ngày, đôi bên cũng rất vất vả. Hồ Lan Thành đi Nam Kinh, Trương Ái Linh lại có thời gian viết lách. Mỗi lần xa cách ngắn ngủi, cũng không hề thấy sầu muộn, mà ngược lại giống như đón Tết Nguyên Tiêu, cảm thấy những ngày bình thường cũng mới mẻ. Nếu nói không có nỗi sầu ly biệt, thì cô lại luôn một mình buồn bã trong đêm, chỉ là cuối cùng vẫn không thể không trằn trọc không yên, nước mắt không ngừng rơi.

Còn Hồ Lan Thành cũng vui vẻ ung dung, dù anh rất yêu Trương Ái Linh, nhưng cô cũng chỉ là một giai nhân trong vườn hoa thơm của anh, dẫu cô khác biệt với những cô gái khác, nhưng chuyện đời khó lường. Trong Đời này kiếp này, Hồ Lan Thành viết: “Tôi đã có vợ, cô ấy cũng không để ý. Tôi có rất nhiều bạn gái, thậm chí còn giao du với kỹ nữ, cô ấy cũng chẳng ghen tuông. Cô ấy lại cho rằng tất cả các cô gái trên đời đều thích tôi”.

Ý tứ trong câu nói này, khiến người ta cảm thấy buồn bã và tiếc nuối. Có lẽ, Trương Ái Linh đã quá tự tin. Dù biết rõ rằng trong cuộc đời Hồ Lan Thành có vô số khách qua đường, nhưng cô lại nghĩ mình sẽ không bị uy hiếp, ngược lại còn cảm thấy mình sẽ là người cuối cùng của anh. Cuộc gặp gỡ như gió vàng sương ngọc này, rốt cuộc không thể mang lại cho cô một kết cục sớm sớm chiều chiều, dài lâu như trời đất. Trương Ái Linh không biết, những ngày tháng đất trời ấm áp, cũng là khởi đầu của vạn kiếp bất phục[1].

[1] Vạn kiếp bất phục: Ý nói muôn kiếp cũng không thể phục hồi, không thể quay trở lại nữa.